Al-Farabi

Al-Farabi atau Guru Kedua merupakan salah seorang ahli falsafah Islam yang memberi sumbangan besar dalam tamadun Islam. Nama sebenar beliau ialah Abu Nasr al-Farabi dilahirkan sekitar tahun 258H bersamaan 870M dan meninggal dunia pada tahun 339H bersamaan 950M. Beliau lahir di Wasij, sebuah kampung berdekatan dengan Farab di Transoxiana. Bapanya seorang Jeneral dan beliau pernah bekerja sebagai seorang hakim untuk beberapa waktu.

Semasa kecil, beliau belajar agama dan bahasa, kemudian mempelajari ilmu hukum, Hadith dan tafsir al-Quran. Kemudian mempelajari bahasa Arab, Turki dan Parsi. Setelah itu, beliau berhijrah ke kota Baghdad untuk mendalami ilmu pengetahuan. Di kota ini, beliau mempelajari ilmu logik sehingga menguasainya dengan baik. Kemudian beliau pergi pula ke kota Aleppo. Di Kota Aleppo ini, beliau berkenalan dengan Sultan Saif al-Daulah beliau berkenalan dengan ramai para sarjana yang penuh dengan aktiviti ilmiah, mereka berkumpul untuk membicarakan ilmu pengetahuan dengan semangat akademik yang tinggi. Di sekitar kota ini jugalah beliau menulis beberapa buah risalah dan buku,

Beliau menghembuskan nafas terakhirnya di Syria. Dalam upacara pengkebumian beliau, dihadiri oleh Amir Saif al-Daulah dan para pegawainya. Ini menunjukkan bahawa beliau merupakan seorang yang mempunyai pengaruh yang besar dalam Istana Saif al-Daulah.

Al-Kindi

Al-Kindi atau nama sebenarnya ialah Abu Yusuf Ya'qub ibn Ishaq ibn al-Sabbah ibn 'Imran ibn Isma'il ibn al-Ash'ath ibn Qais al-Kindi. Diberi gelaran sebagai ahli falsafah Islam yang pertama. Beliau merupakan orang yang memperkenalkan falsadah dalam tradisi keilmuan Islam.

Keturunan al-Kindah merupakan suku Arab yang besar sebelum kedatangan Islam. Datuknya, telah memeluk Islam dan dianggap sebagai salah seorang sahabat Nabi Muhammad s.a.w. Manakala ayahnya merupakan seorang Gabenor di Kufah semasa pemerintahan Khalifah al-Mahdi dan al-Rashid dari Dinasti Abbasiyyah.

Beliau dilahirkan sekitar tahun 185H bersamaan 801M dan meninggal duni pada tahun 260H bersamaan 873M. Dalam kehidupan beliau, beliau melalui pelbagai proses, samada suka atau duka. Seperti kanak-kanak Islam yang lain pada zamannya, beliau ketika kecil, belajar membaca dan menulis, kemudian membaca al-Quran dan menghafalznya. Seterusnya mempelajari hadith, feqh, bahasa arab dan juga ilmu kalam. Peringkat seterusnya dalam pelajaran beliau, beliau berpindah ke kota Basrah, kemudian ke Baghdad untuk meneruskan pengajiannya ke peringkat yang lebih tinggi. Ke duda-dua buah kota ini merupakan kota peradaban ilmu yang besar pada ketika itu. Di Situlah berkumpulnya pelbagai para ulama dan cendiakawan Islam berkumpul dan mengajar ilmunya.

Minat al-Kindi yang lebih cenderung kepada ilmu falsafah ini, mendorongnya untuk mempelajari ilmu falsafah Yunani dan logik. Beliau turut terlibat dalam proses penterjemahan bahasa Yunani dan Syria ke dalam bahasa Arab. Proses ini dilakukan dengan lebih sistematik dengan tertubuhnya Bait al-Hikmah yang merupakan pusat terjemahan pada zamannya.

Hubungannya yang rapat dengan pemerintah sehingga nasihat beliau diambil berat oleh Khalifah. Beliau merupakan seorang yang cintakan ilmu sehingga koleksi kitab-kitab beliau yang banyak itu dijadikan sebagai sebuah perpustakaan dengan dinamakan perpustakaan al-Kindiyah.

Makna Falsafah Menurut al-Kindi

Al-Kindi merupakan salah seorang yang digolongkan sebagai ahli falsafah Islam. Beliau digelar sebagai ahli falsafah Islam yang pertama dan ahli falsafah Arab. Beliau merupakan seorang yang berketurunan arab asli dari Selatan Semenanjung Arab dari keturunan al-Kindi.

Falsafah secara umumnya ditakrifkan sebagai daya usaha pemerasan akal manusia untuk mencapai hakikat sama ada di bidang metafizik, hakikat di bidang akhlak atau nilai (aksiologi), dan hakikat di bidang ilmu atau makrifah (epistimologi).

Menurut al-Kindi, yang merupakan orang yang memperkenalkan falsafah dalam dunia Islam, menjelaskan bahawa falsafah sebagai suatu ilmu pengetahuan yang paling mulia iaitu ilmu pengetahuan mengenai sebab dan realiti Ilahi yang pertama dan merupakan sebab dari semua realiti. Beliau juga turut menyatakan bahawa ia adalah ilmu dari segala ilmu dan kearifan dari segala kearifan. Maksudnya, falsafah merupakan suatu ilmu yang penting dan utama berbanding ilmu-ilmu lain iaitu ilmu duniawi. Dalam urutan ilmu pengetahuan duniawi, ilmu falsafah mendapat kedudukan yang pertama dan setiap manusia mesti mempelajarinya. Oleh kerana itu, falsafah di sini al-Kindi berada pada kedudukan pertama dalam klasifikasi ilmu pengetahuan.

Beliau juga menyatakan bahawa falsafah itu adalah pengetahuan tentang hakikat benda-benda yang boleh dijangkaui oleh manusia kerana matlamat utama seseorang ahli falsafah dalam ilmu teori itu untuk mencapai kebenaran dan dalam ilmu praktiknya pula untuk bertindak sejajar dengan kebenaran. Ilmu ini merangkumi ilmu teologi, ilmu tauhid, etika dan semua jenis ilmu yang berguna.

Dalam risalah beliau iaitu fi falsafah al-ula, beliau mendefinisikan falsafah sebagai pengetahuan tentang hakikat benda-benda yang boleh dijangkau oleh manusia, kerana matlamat utama seseorang ahli falsafah dalam ilmu teori ialah untuk mencapai kebenaran dan dalam ilmu praktikal pula untuk bertindak sesuai dengan kebenaran. Seterusnya, beliau menghuraikan, ia juga adalah ilmu tentang hakikat (kebenaran) sesuatu menurut kemampuan manusia yang meliputi ilmu keTuhanan, ilmu keEsaan, ilmu tentang sesuatu yang berguna dan cara memperolehinya serta cara menjauhi perkara-perkara yang merugikan.

Apakah Falsafah Itu? Makna Falsafah itu...

Perkataan Falsafah فلسفة  ialah kalimah معربة  mu’arrabah (bukan asal perkataan arab tetapi dijadikan kalimah arab) Asal perkataan ini daripada bahasa Greek lama yang terdiri daripada dua perkataan dan dicantumkan menjadi satu perkataan.

1) Philo فيلو : Bermaksud mahabbah (cinta).

2) Sophia سوفيا : Bermaksud hikmah.

Apabila digabungkan maka jadilah maknanya cintakan hikmah. Adapun ahlinya disebut فيلوسوف  (failusuf) yang membawa maksud  محب الحكمة  (muhibbul hikmah = pencinta hikmah)

Ahli sejarah berbeza pandangan dalam menetukan siapa yang mula-mula menggunakan dua kalimah ini. Dikatakan oleh ahli sejarah, dua perkataan ini tidak pernah digunakan kecuali pada kurun ke 6 sebelum milad (iaitu sebelum kelahiran Nabi Isa Al-Masih) atau sebelum masihi.

Dikatakan فيثاغورس (Pitagoras) yang mula-mula menggunakan perkataan ini dan juga menggabungkan di dalam satu tarkib (susunan perkataan). Ini dapat dilihat melalui perkataan beliau yang menyebut;